طالقان در دوره قاجار
نوشته شده توسط : مصطفي اديبي

 


آقا محمد خان قاجار پس از برانداختن مخالفان خود در سال 1209 هجری قمری در تهران پادشاهی خود را اعلام کرد. انتخاب تهران بعنوان پایتخت تاثیر بسزایی در اوضاع و احوال مردم طالقان داشت. زمینه هایی که به لحاظ تحولات تاریخی پس از استقرار سلسله صفوی کم و بیش در مسیر میل به ثبات و آرامش نسبی مهیا شده بود ، تحت تاثیر عواقب ناشی از هجوم افغانها و استمرار نسبی نظام ملوک الطوایفی پایدار نماند. اقدامات نادرشاه افشار ضربه ای دیگر بر پایه های این دو عامل وارد آورد ، اما دیری نپایید و در حقیقت دولت مستعجل بود. روند ثبات و آرامش حکومت متمرکز دوره قاجاریه به مرحله جدید و پایدارتری رسید. از این پس زمینه ای برای جنگهای محلی و داخلی که از عمده ترین ویژگیهای گریبانگیر منطقه طالقان و عامل ناامنی ها و عدم توسعه تلقی می کردید تا حدودی برطرف شد. بدین سبب مصادیق و نمونه هایی از توجه دولت مرکزی که از عصر صفوی آغاز شده بود در زمان قاجار استمرار و توسعه بیشتر یافت . به تدریج همپای تحولات تاریخ معاصر در حوزه های مختلف فرهنگی ، اجتماعی طالقان نیز شاهد ورود برخی مبانی و مظاهر تمدنی و ارتباطهای جدیدتری گردید. در ذیل امنیت و حضور نهادینه شدن دستگاههای نظارت و کنترل دولتی و تسهیل آمد و شد و ارتباط بین پیرامون مرکز از جمله طالقان و تهران در واقع یک پیوند اندام وار و پایدار از جوانب مختلف مهیا شد. روندی که به تدریج در غالب ساختارهای سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی عصر حاضر و تقسیمات جدید کشوری مستقر گردیده و تاکنون ادامه دارد.

رضا قلی خان هدایت در شرح وقایع سال هزارو دویست و پانزدهم و دوران سلطنت فتحعلیشاه درباره قتل حاجی ابراهیم کلانتر در طالقان می نویسد :" در این سال خاقان صاحب قرن (فتحعلیشاه) را با حاجی ابرایم شیرازی (کلانتر) که چهار سال در دولت خاقان شهید و چهارسال در دولت خاقان صاحب قران ، بالاستقلال متکفل مهام وزارت بود، سوء ظنی به هم رسید. چون برادران و پسران هریک در جانبی و شهری حکمرانی داشتندمقرر شد که در روز معین (روز اول ذی الحجه 1215) محرمان دربار به اطراف رفته ، همه را به یکباره گرفته به سیاست رسانند و چنین کردند. اساس چندین ساله ، در روزی برچیده شده خود چندی در قزوین و طالقان به سر برد. پس وفات یافت و وزارت اعظم به میرزا محمد شفیع بند پی مازندرانی اصفهانی الاصل ، مفوض شد و خاطر خطیر خاقان صاحب قران از بعضی ملاحضات آسوده گردید.

محمد تقی سپهر ملقب به لسان الملک در ناسخ التواریخ می نویسد : حاجی ابراهیم کلانتر را به بدترین وضع شکنجه کردند و چشمانش را در آوردندو زبانش را بریدند به قزوینش فرستادند و سرانجام برحالش رقت کردند و او را به جهان دیگر کوچ دادند. اکثر منابع قاجار قتل حاجی ابراهیم کلانتر را در طالقان ذکر نموده اند.

اعتمادالسلطنه در کتاب جغرافیای طالقان خبر از عبور محمد شاه قاجار از حدود طالقان سخن به میان آورده است: " در حدود سنه هزار و دویست و پنجاه و هشت که شهریار ، بهروز ماضی محمد شاه غازی انارالله برهانه ، تشریف فرمای آبگرک معدنی قزوین گردیدند از قرار مذکور موکب پادشاه مغفور از حدود طالقان بگذشته است".

 ساخت حمامها، حسینیه ها و اقدامات عمرانی دوران سلطنت محمد شاه قاجار(1250-1264هجری قمری) حکایت از امعان نظر او به طالقان است . حمام شهرک از جمله ابنیه تاریخی طالقان می باشد که هنوز پا برجاست . این بنا از سنگ و ساروج ساخته شده و امروزه به همت اداره میراث فرهنگی استان تهران در حال بازسازی است.

 

از دیگر آثاری که در آخرین سال حکومت محمد شاه ، یعنی سال 1264 در طالقان ساخته شده ، حسینیه جوستان است . این بنا امروزه زیر نظر اداره میراث فرهنگی استان تهران قرار دارد . این بنا به همت اهالی جوستان به سبک و سیاق سابق خود ( البته با نظارت میراث فرهنگی استان تهران ) بازسازی شده است. آنچه توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می کند، ارسی های گره چین این بنا است . در وسط حیاط حسینیه ، سکویی وجود دارد که مخصوص برگزاری تعزیه می باشد. امروزه نیز مراسم تعزیه خوانی در ایام محرم در آن مکان برگزار می شود و اهالی و علاقمندان روستاهای مختلف طالقان در این مراسم شرکت کرده و در این مکان حضور به هم می رسانند.

 





:: بازدید از این مطلب : 460
|
امتیاز مطلب : 855
|
تعداد امتیازدهندگان : 275
|
مجموع امتیاز : 275
تاریخ انتشار : 15 تير 1389 | نظرات ()
مطالب مرتبط با این پست
لیست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه: